Wet DBA – FAQ voor Zelfstandig Professionals en opdrachtgevers
Voorbereid op de handhaving van de Wet DBA
Met de komst van de handhaving op de Wet DBA per 1 januari 2025, zijn er veel vragen ontstaan rondom schijnzelfstandigheid. Vanaf dat moment zal de Belastingdienst strenger controleren en kan er bij overtredingen worden opgetreden. Dit kan zowel opdrachtgevers als zelfstandigen treffen als er sprake is van schijnzelfstandigheid. Deze pagina is bedoeld om meer informatie en kennis te delen over de Wet DBA, zodat je goed voorbereid bent. Hieronder vind je een FAQ voor zowel zzp’ers als opdrachtgevers.
Voor meer informatie over het naleven van de wet DBA door zowel opdrachtgever als opdrachtnemer en de gevolgen als de wet niet wordt nageleefd, verwijzen wij u naar de volgende sites:
https://beoordelingarbeidsrelatie.nl/
https://rijksoverheid.nl/documenten/publicaties/2024/09/30/zzp-ja-of-nee
Omstandigheden Deliveroo-arrest
1. De aard en duur van de werkzaamheden
• Ongeschoold, algemeen of specifiek werk?
• Verantwoordelijkheden werkende?
• Aantal uur per week (gemiddeld)?
• Duur overeenkomst?
2. De wijze waarop de werkzaamheden en de werktijden worden bepaald
• Welke kaders gelden voor de werkzaamheden?
• Vindt er controle of supervisie plaats?
• Worden er functionerings- of voortgangsgesprekken gevoerd?
3. De inbedding van het werk en degene die de werkzaamheden verricht in de organisatie en de bedrijfsvoering van degene voor wie de werkzaamheden worden verricht
werkzaamheden binnen de bedrijfsstructuur?
• Verricht de werkende hetzelfde werk zij-aan-zij met werknemers in
loondienst?
• Geeft de werkende leiding?
• Zijn de regels, gebruiken en gewoonten van de werkverschaffer bindend
van toepassing?
• Is de werkende verplicht zijn werkzaamheden te verrichten in een structuur
van bedrijfsmiddelen en/of een stramien van activiteiten zoals die door de
werkverschaffer zijn georganiseerd?
• Verplicht gebruik mailadres van het werk, onderdeel van werk-app groepen,
aanwezig bij vergaderingen, aanwezig bij bedrijfsuitjes?
4. Het al dan niet bestaan van een verplichting het werk persoonlijk uit te voeren
• Is de vervanging vrij of verbonden aan voorwaarden, bijvoorbeeld
beroepskwalificatie of vervanging binnen een pool?
• Wordt daadwerkelijk gebruik gemaakt van de vervangingsmogelijkheid?
Omstandigheden Deliveroo-arrest
5. De wijze waarop de contractuele regeling van de verhouding van partijen tot stand is gekomen
• Is er onderhandeld over de inhoud van de overeenkomst?
• Wat is de maatschappelijke positie van de werkende en heeft deze
invloed gehad op de onderhandelingen?
• Heeft de werkende een aanbod tot het aangaan van een
arbeidsovereenkomst afgewezen? Of geprotesteerd tegen het opdringen
van een opdrachtovereenkomst?
6. De wijze waarop de beloning wordt bepaald en waarop deze wordt uitgekeerd
• Door wie zijn de facturen opgesteld?
• Premies of loonbelasting ingehouden?
• BTW gerekend?
7. De hoogte van deze beloningen
• Tussentijdse gesprekken/onderhandelingen over verhogingen?
• Doorbetaling tijdens ziekte?
• Doorbetaling tijdens vakantie?
8. De vraag of degene die de werkzaamheden verricht daarbij commercieel risico loopt
• Geïnvesteerd in onderneming: tijd, samenwerking, geld?
• Aansprakelijkheid werkende en verplichting te verzekeren?
• Gebruik hulpmiddelen en materialen?
9. Of degene die de werkzaamheden verricht zich in het economisch verkeer als ondernemer gedraagt of kan gedragen
fiscale behandeling, en gelet op het aantal opdrachtgevers voor wie hij
werkt of heeft gewerkt en de duur waarvoor hij zich doorgaans aan
een bepaalde opdrachtgever verbindt
• Andere opdrachtgevers? Beperkingen door
concurrentie/relatiebeding?
• Inschrijving KvK / al ondernemer voor aanvang werkzaamheden?
• Bedrijfskleding?
Veel Gestelde Vragen
Zelfstandig Professionals
Als in de opdracht staat vermeld dat in het kader van schijnzelfstandigheid en naleving van de wet DBA de opdracht niet geschikt is voor een zzp’er is het dan wel mogelijk om de opdracht te laten uitvoeren door een zzp'er die wordt aangeboden door een intermediair?
Nee, want dan zou de zzp’er nog steeds de opdracht vervullen ook als is deze aangeboden via een intermediair (zzp tussenkomst). Als de zzp’er voor die opdracht in dienst treedt bij een detacheringsbureau of uitzendbureau dan kan deze persoon als werknemer van zo’n bureau wel de opdracht vervullen.
In de beschrijving staat dat de opdracht niet als zzp'er kan worden ingevuld, maar dat een zpp'er in dienst moet treden op detacheringsbasis. Wat wordt met dit laatste bedoeld en wat betekent dit?
Als een functie niet geschikt is voor een zzp’er omdat dit dan neigt naar een arbeidsovereenkomst, en de elementen van een ‘Werknemer’ wegen zwaarder dan die van ‘Ondernemer’ (er is sprake van gezag), kan de opdracht niet als zzp’er uitgevoerd worden. Echter, vanuit de aanbestedingswet, moet ‘elk natuurlijk persoon’ op een aanbesteding mogen reageren. Dus ook zzp’ers, zelfs als de opdracht niet geschikt is voor een zzp’er. Om hier naar alle partijen wel meteen duidelijkheid te creëren, wordt in de opdrachtbeschrijving duidelijk aangegeven dat; mocht de opdracht aan de zzp’er gegund worden, hij/zij de opdracht niet mag uitvoeren in een zzp entiteit. Alternatief is dat de zzp’er in dienst gaat in ieder geval gedurende de duur van deze specifieke opdracht bij bijvoorbeeld een detachering- of uitzendbureau.
Er staat in de opdrachtbeschrijving dat je als zzp'er in dienst komt en daarna gedetacheerd wordt. Bij wie komt een zzp'er dan in dienst? Is dat bij Flextender?
Ik zie dat bij sommige opdrachten nu staat dat je als zzp’er kunt reageren, maar dat de opdracht uiteindelijk niet op zzp-basis kan worden uitgevoerd. Is dit een nieuwe ontwikkeling bij Flextender? En wat betekent dit voor ons als zzp'ers?
Wanneer ik als zzp’er op een opdracht inschrijf welke in loondienst uitgevoerd moet worden, is dit dan exclusief kosten welke nog gerekend worden i.v.m. aanmelding via een detachering/uitzendbureau?
Zzp’ers dienen tijdens de gehele inschrijving rekening te houden met het feit dat de opdracht niet als zzp’er kan worden uitgevoerd. Dit geldt ook voor het tarief. Het tarief waarmee ingeschreven is, staat vast. Dit kan niet later aangepast worden i.v.m. de rechtmatigheid van de aanbesteding.
Daarom is het belangrijk dat alle inschrijvers rekening houden met eventuele extra kosten van een partij welke zij in arm nemen (zoals detachering, uitzend, etc.)
Vermindert de kans op schijnzelfstandigheid als ik mijn eenmanszaak omzet naar een bv?
Nee, het risico blijft gelijk. De Belastingdienst beoordeelt op basis van de arbeidsrelatie binnen de opdracht, ongeacht of je als eenmanszaak of bv werkt.
Is er ook kans op schijnzelfstandigheid als ik als zzp’er een klant in een ander EU-land heb? Worden buitenlandse opdrachtgevers gecontroleerd?
De Nederlandse wetgeving is alleen van toepassing op zzp’ers die in Nederland werken en hier premies en loonheffingen moeten afdragen. Voor buitenlandse opdrachtgevers gelden de Nederlandse regels niet, maar je moet natuurlijk wel voldoen aan de regels van dat andere land.
Veel Gestelde Vragen
Wet DBA
Hieronder vind je een handige FAQ over de Wet DBA
Gelden eventuele boetes en naheffingen voor zzp’ers met terugwerkende kracht vanaf 1 januari 2025? Betekent dit dat er geen zorgen zijn over eerdere jaren?
Ja, eventuele naheffingen voor opdrachtgevers kunnen inderdaad pas vanaf 1 januari 2025 worden opgelegd. Voor zzp’ers ligt dit echter anders: voor hen kunnen correcties ook gelden voor perioden vóór deze datum.
Ontvangt een opdrachtgever eerst een waarschuwing van de Belastingdienst voordat er sprake is van naheffingen of boetes?
Nee, de optie dat een opdrachtgever vooraf een ‘aanwijzing’ of waarschuwing krijgt, vervalt per 1 januari 2025. Wel is er een motie aangenomen door de Tweede Kamer die pleit voor een ‘zachte landing’ bij de handhaving op schijnzelfstandigheid.
Als er sprake is van schijnzelfstandigheid, hoe worden de naheffingen dan bepaald en op basis van welk salaris?
Bij schijnzelfstandigheid moeten zzp’ers de genoten ondernemersvoordelen terugbetalen. De opdrachtgever is daarnaast verplicht om loonheffingen te betalen over het bedrag dat als loon zou worden beschouwd.
Daarom is het belangrijk dat alle inschrijvers rekening houden met eventuele extra kosten van een partij welke zij in arm nemen (zoals detachering, uitzend, etc.)
Mag een opdrachtgever een zzp’er inhuren om werkzaamheden uit te voeren die ook door eigen personeel worden gedaan?
Dit kan, maar het is belangrijk om onderscheid te maken tussen een ‘functie’ en een zelfstandige opdracht. Vaak wordt een functieomschrijving gebruikt om een zzp’er aan te nemen, maar volgens de Deliveroo-criteria kun je beoordelen of een zzp’er deze rol mag invullen. Belangrijk is wel dat de opdracht een duidelijk begin, eind en resultaat heeft.
Mag een zzp’er gebruikmaken van een bedrijfsauto van de opdrachtgever?
Ja, dat is toegestaan als de auto nodig is voor de uitvoering van de opdracht. Hetzelfde geldt voor andere bedrijfsmiddelen zoals een laptop of e-mailadres. Wel is het van belang dat deze middelen alleen zakelijk worden gebruikt, want privégebruik maakt het moeilijker om zelfstandigheid aan te tonen.